Geen vermoeden ADHD

Omdat onaandachtig en druk gedrag in vele gradaties kan voorkomen en ADHD slechts een beschrijvende term is voor de meest ernstige vormen ervan, zijn er uiteraard veel kinderen die het regelmatig moeilijk hebben om zich te concentreren en/of die druk zijn. Ook dan kan het zijn dat ouders of leerkrachten op zoek zijn naar hulpmiddeltjes om een kind of jongere hierbij te helpen.8

Soms helpt het al om je af te vragen wat de redenen kunnen zijn voor drukker gedrag bij kinderen.

  • leeftijd: jongere kinderen zijn sowieso drukker; het is soms moeilijk –zeker voor ouders- om te weten wat “normaal” is voor een bepaalde leeftijd. Vraag eventueel aan de leerkracht of je zoon/dochter in de klas opvalt tussen de andere kinderen qua onaandachtigheid of beweeglijkheid.
  • temperament: alle kinderen zijn verschillend. Het ene kind is van nature rustiger dan het andere. Temperamentvolle kinderen zijn eerder van het hevige type. Zolang dit niet leidt tot grote problemen (zie impact functioneren) is dat best oké. Kijk hieronder voor een aantal mogelijke tips als de drukte te vaak de overhand neemt.
  • situationele drukte:


    • Een drukke omgeving (veel mensen in een kleine ruimte) en veel prikkels (mediageluiden, open kasten, rondslingerende voorwerpen,..) zullen makkelijker voor druk gedrag zorgen dan een hele rustige omgeving.
    • In een opvoedingssituatie waar weinig structuur is zal een kind eerder druk gedrag laten zien dan in een opvoedingssituatie waarbij er duidelijke grenzen en regelmaat zijn.
    • Moeilijkheden in het gezin, problemen van de ouders of stressvolle gebeurtenissen kunnen eveneens invloed hebben op de rust bij een kind. Zo kunnen gebeurtenissen (langdurige ziekte, verhuizing, gezinsuitbreiding, verlies van een geliefd persoon of huisdier, feestelijkheden, aangrijpende gebeurtenissen, ...) in het leven van een kind bijdragen aan druk gedrag.
    • Situaties op school kunnen een grote invloed hebben, zoals leermoeilijkheden, gepest worden, overprikkeling in een drukke klas, …
  • het lichamelijk welbevinden van een kind speelt een belangrijke rol. Wanneer een kind te weinig slaapt en hierdoor voortdurend moe is, kan dit zich uiten in druk gedrag. Ook chronische lichamelijke klachten kunnen geuit worden in druk gedrag. Sommige geneesmiddelen hebben ook een effect op gedrag (bv. sommige medicatie bij astma of epilepsie). Medicijngebruik kan invloed hebben op druk gedrag.


ALGEMENE ADVIEZEN

Omgaan met ongewenst gedrag vraagt soms veel energie. Werk aan een warme relatie. Dat kan door goed te kijken en te luisteren naar wat het kind nodig heeft en daar op in te gaan.

  • Probeer op een positieve manier naar een kind te kijken. Elk kind is anders en kan andere dingen. Dit heeft zowel te maken met wie het kind is als met de leeftijd en de ontwikkeling van het kind. Daarom is het belangrijk om een kind goed te leren kennen. Blijf altijd oog hebben voor wat het kind goed doet en goed kan.
  • Probeer in de omgang met een kind gebruik te maken van positieve opvoedingsvaardigheden. Kinderen leren het meest van positieve aandacht en steun. Elke negatieve opmerking moet gecompenseerd worden door minstens dubbel zoveel positieve bemerkingen. Verwachtingen juist instellen: observeer heel goed wat je kind kan en hoe het de dingen aanpakt. Als je iets wil aanleren, vertrek dan van wat het al kan en probeer die grens een beetje te verleggen. Verwacht dus niet meteen een eindresultaat, maar een stap in de juiste richting.
  • Zorg goed voor jezelf. Als je jezelf als ouder of leerkracht goed voelt, zal het makkelijker zijn om er te zijn voor een kind.
  • Wees jezelf bewust van je voorbeeldfunctie: zelf rustig blijven, aandachtig zijn, enz… is een minimale voorwaarde om dit van je kind te verwachten.  

 

SPECIFIEKE ADVIEZEN 

Voor kinderen die heel druk zijn, is het goed om:

  • duidelijke en haalbare regels af te spreken voor de dingen die je belangrijk vindt. Maak niet te veel regels en pas ze goed aan aan het ontwikkelingsniveau van je kind.
  • rust en aandacht positief op te merken: Geef oprecht aandacht en positieve opmerkingen als het kind rustig is of je helpt. Waardeer wanneer het kind zich rustig gedraagt en geef hiervoor veel complimenten.
  • voor een ordelijke omgeving te zorgen (de dingen hebben een vaste plaats in huis)
  • herhaling en regelmaat te installeren zodat zich “huisrituelen” vormen.
  • grenzen te stellen: u reageert als het kind iets doet wat niet mag (verbieden). Bij kleine overtredingen is het juist goed om er geen aandacht aan te geven (negeren), maar juist een compliment te geven als het kind ermee gestopt is.
  • consequent te zijn: Als je iets afspreekt, is het belangrijk om dat ook te doen. Zeg duidelijk wat je verwacht en een positieve consequentie
  • Af te bakenen bij multimedia activiteiten. Bepaal mee de inhoud en de tijdsbesteding bij televisieprogramma’s, gaming, computer- en smartphonegebruik.
  • de mogelijkheid te bieden om te sporten en buiten te spelen
  • bij huiswerk je kalmte te bewaren en steeds goed te overleggen met de leerkracht wat er werkelijk verlangd wordt en wat haalbaar is

Heel wat van de tips die gebruikt worden om kinderen en jongeren met ADHD te helpen, kunnen ook voor temperamentvolle kinderen handig zijn om toe te passen. Kijk hiervoor bij “adviezen” in de prediagnostische fase.

U kan ook terecht voor advies en hulp bij professionelen:

  • Kind en Gezin
  • Opvoedingswinkels en Huizen van het kind
  • Centra voor Algemeen Welzijn (CAW)
  • Een algemeen oudertrainingsprogramma volgen zoals Triple P of Stop 4-7

Als na een tijd zou blijken dat de concentratieproblemen eerder toenemen en/of het druk gedrag echt tot problemen gaat leiden, dan kan de screening best opnieuw gebeuren. Het is altijd mogelijk dat gedrag dat tot een bepaald moment niet als ADHD kan bestempeld worden, dat in een latere fase wèl wordt, doordat de ernstgraad is toegenomen.